تغییر رفتار برای دستیابی به هر هدف یا نتیجه ای که می خواهیم مهم است. شاید گفتن جمله تغییر رفتار ساده باشد، اما برای بسیاری از ما تحقق آن بسیار سخت است.

اهدافی مانند کاهش وزن، افزایش سلامتی، افزایش تولید یا افزایش درآمد همه به پیشرفت رفتارهای جدید متکی هستند. با انجام کارهایی که همیشه انجام داده ایم نمی توانیم به چیز جدیدی برسیم.

مسئله این است که برای رشد عادت جدید و مفید، باید یک عادت قدیمی را کنار بگذاریم.

گفته می شود برای شکستن یک عادت قدیمی 21 روز طول می کشد. اما پایدار و ماندگار ساختن یک رفتار جدید یک داستان و وپروسه کاملاً متفاوتی است.

اینجاست که بسیاری از انسان ها شکست می خورند. برای درک این مطلب، بهتر است به آمار مربوط به تصمیمات شروع سال نو نگاهی بیندازیم. یک مطالعه سال 2018 توسط دانشگاه کلمبیا نشان داد که 80٪ تصمیمات شروع سال نو قبل از پایان ماه اول سال شکست خورده اند.

در همان مقاله ، جنیفر سوننر، استادیار دکتری پزشکی طب رفتاری، اظهار می کند:

"تلاش های زیادی انجام شده است تا به تغییر رفتار افراد کمک کند، اما واقعیت این است که بیشتر مردم این تغییرات رفتار را با گذشت زمان نمی توانند حفظ کنند."

بنابراین اگر دانشمندان تغییر رفتار را سخت می دانند، ما چه شانسی برای تغییر رفتار خود داریم؟

به نظر می رسد در تغییرات رفتاریمان بیشتر بر روی موارد بیرونی متمرکز می شویم، نه درونی. این جمله به این معناست که شخص لیستی از کارها و عادات خود را ندارد و سعی می کند عادتهای جدید را به همان روشی که دیگران انجام می دهند، دنبال کند.

ولی آنچه در اینجا مورد غفلت قرار گرفته این است که همه افراد شخصیت های متفاوتی دارند. دو نفر دقیقاً یکسان نیستند یعنی همه تکنیک های تغییر رفتار برای همه انسان ها نتایج یکسانی نخواهد داشت.

با این حال، اگر در تغییر رفتار خاص خود دچار مشکل شده اید، باید توجه کنید بالاخره راهی وجود دارد. ابتدا باید درک کنید که تفاوت رفتاری شما در چیست و سپس از آنجا  عادات خود را تغییر دهید.

در زیر دلایل مختلفی وجود دارد که باعث می شود تغییر رفتار بسیار دشوار شود.

۱. گذشته ما روی گزینه های رفتاری ما تأثیر می گذارد:
عادات و رفتارهای خوب نتیجه ی تجربیات گذشته و تصمیمات ما هستند که قبلاً گرفته ایم.

ممکن است ما چیزی را دیده، شنیده یا احساس کرده باشیم و به همین دلیل باوری درباره خود و جهان ایجاد کرده ایم. برخی از محدودترین اعتقادات ما بین سنین 0 تا 7 سال است.

همه اعتقادات به صورت مثبتی به ما خدمت می کنند. با این حال، سرانجام وقتی می خواهیم تغییر یا تحول پیدا کنیم ، همین اعتقادات شروع به محدود کردن ما می کنند.

همیانطور که مشاهده می فرمایید یکی از دلایل این مقاومت اعتقادات است. اگر می خواهیم عادت جدیدی را برای تغییر ایجاد کنیم ، ابتدا باید از عقاید خود شروع کنیم.

سیستم اعتقادی ما معمولاً رفتار ما را از طریق ناخودآگاه کنترل می کند. این بدان معنی است که ما از آن بی اطلاع هستیم و می توانیم به طور خودکار وارد رفتارهای قدیمی شویم. ما حتی اگر هم نخواهیم باز ناخودآگاه ما ما را ملزم به  انجام آن می کند. گاهی اوقات حتی میدانیم که چه کاری بهتر است تا انجام دهیم ولی باز در عوض برعکس آن را انجام می دهیم.

ساده ترین مثال کاهش وزن است. به هنگام باز کردن یخچال به جای انتخاب میوه تازه و مناسب، کیک را انتخاب می کنید و ناخوداگاه سعی میکند شما را در حاشیه راحتی نگه دارد. به زبان خودمانی شما را به دردسر نیندازد.

کلید اصلی برای تغییر در اینجا آگاهی است: آگاهی از هرگونه اعتقاد محدودکننده ای که دارید و تصمیم گیری آگاهانه برای تغییر آنها.

۲. هویت اصلی ما به رفتارهایمان جهت می دهد:

ارزشهای ما چیزهایی هستند که برای ما مهم هستند. آنها "چرایی" زندگی ما هستند که کی هستیم و چه می کنیم.

ارزش ها در درون ما هستند و باعث می شوند اعتقاد بیاورید به اینکه ما چه کسی هستیم و بیشتر این ارزش ها ( نه همه ارزشها) در زندگی همراهمان بوده است. ما با ارزشهای خود انتخاب می کنیم و آنها محرک رفتاری قدرتمندی در انتخابهایمان هستند. مطالعات نشان می دهد افرادی که میزان خودکنترلی بالاتری دارند انتخاب های بهتری دارند.

پس به راحتی می توان فهمید که چگونه ارزش های فردی بر توانایی شخص در تغییر رفتار تأثیر می گذارد. با داشتن سطح خودکنترلی بالاتر و دید کامل تر، توانایی تغییر در شما به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.

بیشتر اوقات ، ارزش های اصلی فرد در سطح ناخودآگاه کار می کنند، به این معنی که آنها بر هر تصمیمی که ما بطور خودکار بگیریم تأثیر می گذارد. نکته اصلی در اینجا داشتن آگاهی است. به یاد داشته باشید که ارزشهای ما در ناخودآگاه ما قرار می گیرند و بسیاری از افراد درک کاملی از آنها ندارند.

آگاهی از ارزشهای خود و سیستم اعتقادی که در پشت آنها قرار دارد ، به شما کمک می کند تا ببینید چرا و چگونه نیاز به تغییر درونی دارید.

۳. شما "چرایی" خود را نمی دانید.

اگر به "چرایی" خود نرسیده باشید، انگیزه شما به سرعت از بین می رود و در ادامه تلاش های شما را خراب خواهد کرد.

دانستن اینکه چرا شما شخصاً تغییر را می خواهید و چرا برای شما مهم است و متمایل به تغییر خواهید شد. در ادامه نیز متمایل به تغییر خواهید شد. این باعث می شود کنترل رفتاری شما در طولانی مدت به طول انجامد.

۴. ما از دیگران تقلید می کنیم.
یکی دیگر از دلایلی که ممکن است تغییر رفتار را خیلی سخت کند این است که ما از دیگران تقلید می کنیم. این به دلیل وجود مدار کوچکی از سلولها در مغز به نام نورونهای آینه است.

دانشمند علوم اعصاب، مارکو ایاکوبونی توضیح می دهد:

"بوسیله نورون های آینه ما دیگران را درک می کنیم، این نورون ها با ارائه نوعی تقلید درونی از اقدامات افراد دیگر باعث می شوند تا ما به سمت شبیه سازی  و تقلید اهداف و احساسات دیگران حرکت کنیم."

البته این نورون ها در نهایت برای اجتماعی شدن مهم هستند و این نورون های آینه هستند که به ما در یادگیری مهارتهای اجتماعی کمک می کنند. اینها دقیقاً همان نورون هایی هستند که باعث می شود هنگامی که در مقابل کودک لبخند میزنیم کودک هم شروع به لبخند زدن نماید.

پس اگر در اطراف خود دوستان یا عزیزانی داریم که عادت هایشان می تواند تغییرات ما را مختل کند، به احتمال زیاد در تصمیم و رفتار خود شکست خواهیم خورد. به همین دلیل است که اگر تلاش کنیم سیگار نکشیم و شریک زندگی ما هنوز سیگار می کشد، تعهد به ترک سیگار می تواند بسیار سخت باشد. آگاهی از این امر ضروری است. اگر می خواهید به طور پایداری تغییر کنید ، خود را تا حد ممکن با افراد همفکر محاصره کنید.

پس سعی کنید با افراد نزدیک به خودتان در این مورد حرف بزنید و درخواست حمایت از طرف آنها کنید.

سخن آخر
تغییر رفتار آسان بدست نمی آید. وقتی بدون آگاهی از علوم اعصاب و روانشناسی تلاش کنید، کار ساده ای نخواهد بود.

به خودتان استراحت دهید و سخت نگیرید و به پیشرفتهایی که انجام می دهید قدم به قدم توجه کنید. همانطور که به جلو می روید انعطاف پذیر باشید و از اشتباهات خود بیاموزید.

با آگاهی از نحوه متفاوت بودن و تعدیل استراتژی های خود متناسب با آن ، تغییرات به چشم می خورد. سرانجام ، متوجه خواهید شد که عادت های جدید چقدر خودکار انجام میدهید.